Słownik przydatnych pojęć
przy sprzedaży lub najmie nieruchomości

Akt notarialny – jest to jedna z czynności notarialnych mających charakter dokumentu urzędowego sporządzony jest przez notariusza i zawiera wszystkie potrzebne informacje dotyczące transakcji. Znajdują się w nim: data i miejsce zawarcia aktu, imię i nazwisko oraz siedziba kancelarii notarialnej, dane o stronach umowy, treść umowy i podpisy stron oraz notariusza. Na treść umowy składają się dane o nieruchomości będącej przedmiotem umowy oraz dane o obciążeniach tej nieruchomości i o ograniczeniach w jej rozporządzaniu, oświadczenie sprzedającego o nieistnieniu wad prawnych i fizycznych nieruchomości, wysokość ceny i termin oraz sposób zapłaty.

Antresola – (półpiętro), pomieszczenie mieszkalne lub biurowe, jedno- lub kilkupokojowe, wydzielone z przestrzeni parteru, czasem piętra budynku mieszkalnego lub hali przemysłowej. Nie stanowi osobnej kondygnacji.

Apartament – wystawne, przestronne pomieszczenie, określenie używane w odniesieniu do luksusowego mieszkania lub zespołu pomieszczeń przeznaczonych dla potrzeb użytkownika. W języku angielskim słowem „apartament” określa się po prostu mieszkanie w budynku wielorodzinnym, bez względu na standard, luksus i inne czynniki.
Budowa – wykonywanie obiektu budowlanego w określonym miejscu, a także rozbudowa,odbudowa nadbudowa obiektu budowlanego.

Budowla – to obiekt budowlany niebędący budynkiem lub obiektem małej architektury, a także urządzenie budowlane w rozumieniu przepisów Prawa budowlanego związane z obiektem budowlanym, które zapewnia możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem.

Budynek – to obiekt budowlany, który jest trwale związany z gruntem, wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych oraz posiada fundamenty i dach.

Czynsz – podstawą umowy najmu jest określenie rodzaju, wysokości, sposobu i termin opłacania czynszu. Czynsz może być oznaczony w pieniądzach lub w świadczeniach innego rodzaju (np. najem za remont).Najemca obowiązany jest uiszczać czynsz w terminie umówionym. Jeżeli termin płatności czynszu nie jest w umowie określony, czynsz powinien być płacony z góry.

Darowizna – bezpłatne świadczenie darczyńcy na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku. Oświadczenie darczyńcy powinno być dokonane w formie aktu notarialnego.

Decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu – wydawana wyłącznie na wniosek inwestora przez właściwy organ gminy. W odniesieniu do terenów zamkniętych decyzję wydaje wojewoda. W przypadku braku planu miejscowego każda zmiana zagospodarowania terenu polegająca na budowie obiektu budowlanego lub wykonaniu innych robót budowlanych, a także zmiana sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części wymaga ustalenia warunków zabudowy. Dotyczy to również zmiany zagospodarowania terenu.

Deweloper – to inwestor czyli osoba fizyczna lub prawna, która inwestuje w budowę domów na sprzedaż.

Dom jednorodzinny – jest to dom mieszkalny, jak również samodzielna część domu bliźniaczego lub szeregowego przeznaczona przede wszystkim do zaspokajania potrzeb mieszkaniowych. Jest to prawo podlegające dziedziczeniu, zbywalne, podlegające egzekucji.

Dom jednorodzinny w zabudowie bliźniaczej – jedna ze ścian zewnętrznych budynku przylega do drugiego budynku, a pozostałe trzy elewacje usytuowane są swobodnie. Połowy budynku, niejako wbrew nazwie, niekoniecznie muszą być lustrzanym odbiciem.

Dom jednorodzinny w zabudowie szeregowej – dwie ściany zewnętrzne przylegają do sąsiednich budynków, dwie stanowią przednią (wejściową) i tylną elewację, budynek dzieli działkę na dwie części; budynki szeregowe tworzą ciągi od trzech do kilkunastu obiektów.

Dostęp do drogi publicznej – należy przez to rozumieć bezpośredni dostęp do tej drogi albo dostęp do niej przez drogę wewnętrzną lub przez ustanowienie odpowiedniej służebności drogowej.

Dożywocie – czynność polegająca na tym, że nabywca w zamian za przeniesienie własności nieruchomości zobowiązuje się zapewnić zbywcy dożywotnie utrzymanie, tj. Przyjąć zbywcę jako domownika, dostarczać mu wyżywienia, ubrania, mieszkania, światła i opału, zapewnić mu odpowiednią pomoc i pielęgnowanie w chorobie. Musi być zawarta pod rygorem nieważności w formie aktu notarialnego.

Działka – jest pojęciem prawa geodezyjnego i kartograficznego i oznacza obszar gruntu stanowiący podstawową jednostkę geodezyjną określoną na mapie ewidencyjnej granicami, numerem, powierzchnią, rodzajem użytkowania i klasą gruntu. Działka może być przedmiotem odrębnej własności jako samodzielna nieruchomość lub też wchodzić w skład większej nieruchomości, składającej się z kilku działek.

Działka budowlana – jest to nieruchomość gruntowa lub działka gruntu, której wielkość, cechy geometryczne, dostęp do drogi publicznej oraz wyposażenie w urządzenia infrastruktury technicznej spełniają wymogi realizacji obiektów budowlanych i aktów prawa miejscowego. Przeznaczona na zabudowę różnego rodzaju (od domów jednorodzinnych, po bloki mieszkalne, domy handlowe, lub hipermarkety).

Działka gruntu – jest to niepodzielna, ciągła część powierzchni ziemskiej stanowiącą część lub całość nieruchomości gruntowej.

Działka rekreacyjna – to działka budowlana, czyli grunt przeznaczony pod indywidualne budownictwo mieszkaniowe o charakterze rekreacyjnym. O przeznaczeniu decyduje gmina w planie zagospodarowania przestrzennego albo w decyzji ustalającej warunki zabudowy.

Dzierżawa – wydzierżawiający zobowiązuje się oddać dzierżawcy rzecz do używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a dzierżawca zobowiązuje się płacić wydzierżawiającemu umówiony czynsz.

Faktura – podatnicy zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, posiadający NIP wystawiają faktury oznaczone wyrazami ”faktura vat”. Faktura stwierdza w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy.

Garaż – jest to wydzielona trwałymi ścianami w obrębie budynku izba lub zespół izb przeznaczonych na cele inne niż mieszkalne. Pomieszczenie garażowe może być samodzielnym lokalem, pomieszczeniem przynależnym, częścią nieruchomości wspólnej.

Gospodarstwo rolne – grunt rolny wraz z urządzeniami i inwentarzem stanowiący całość gospodarczą.

Grunty orne – są to grunty poddane stałej uprawie mechanicznej mającej na celu produkcję ziemiopłodów rolniczych lub ogrodniczych, w ty,m grunty, na których urządzone zostały ogrody działkowe oraz szklarnie i inspekty; grunty nadające się do uprawy, o których mowa powyżej, ale zajęte pod plantacje chmielu, wikliny, drzew oraz szkółki drzew ozdobnych i krzewów; ugory i odłogi;

Grunty pod rowami – grunty zajęte pod otwarte rowy pełniące funkcję urządzeń melioracji wodnych dla gruntów wykorzystywanych do produkcji rolniczej.

Grunty pod stawami – zalicza się do nich grunty pod zbiornikami wodnymi (z wyjątkiem jezior), nadające się do chowu, hodowli i przetrzymywania ryb, obejmujące tereny przyległe do stawów i z nimi związane.

Hala przemysłowa, fabryczna – pomieszczenie lub budynek przeznaczony na cele produkcyjne, magazynowe itp. Budowana najczęściej jako konstrukcja szkieletowa jedno- lub wielonawowa. Z halą przemysłową związane są także biura, pomieszczenia socjalne (np. szatnie, umywalnie itp.). Te pomieszczenia mogą znajdować się wewnątrz hali (np. na i pod antresolą), albo w budynku przylegającym do hali

Hipoteka – w celu zabezpieczenia oznaczonej wierzytelności można nieruchomość obciążyć prawem, na mocy którego wierzyciel może dochodzić zaspokojenia z nieruchomości bez względu na to, czyją stała się własnością, i z pierwszeństwem przed wierzycielami osobistymi właściciela nieruchomości. Do powstania hipoteki niezbędny jest wpis w księdze wieczystej. Wpis może być dokonany na podstawie dokumentu z podpisem notarialnie poświadczonym, jeżeli przepisy szczególne nie przewidują innej formy dokumentu. Najczęściej jednak hipotekę ustanawia się przez złożenie oświadczenia właściciela nieruchomości (dłużnika) w formie aktu notarialnego. Przedmiotem hipoteki może być część ułamkowa nieruchomości, jeżeli stanowi ona udział; użytkowanie wieczyste, własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego, spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej, wierzytelność zabezpieczona hipoteką. Hipotekę można ustanawiać w pieniądzu obcym.

Hipoteka kaucyjna – zabezpiecza wierzytelności o wysokości nieustalonej w chwili jej ustanowienia.

Hipoteka łączna – powstaje wówczas, gdy dochodzi do podziału nieruchomości, wówczas hipoteka obciążająca dotychczas nieruchomość obciąża wszystkie nieruchomości utworzone przez podział.

Hipoteka łączna umowna – w celu zabezpieczenia tej samej wierzytelności można, w drodze czynności prawnej obciążyć więcej niż jedną nieruchomość.

Hipoteka morska – ustanawiana na podstawie Kodeksu morskiego. Do obciążenia statku morskiego wpisanego do rejestru okrętowego stosuje się przepisy o hipotece, choć obciążenie to w istocie jest zastawem, gdyż dotyczy rzeczy ruchomej, a nie nieruchomości nosi nazwę hipoteki morskiej.

Hipoteka przymusowa – powstaje bez zgody właściciela nieruchomości, na żądanie wierzyciela w oparciu o tytuł wykonawczy stwierdzający wierzytelność. Na podstawie powyższego tytułu wierzyciel może uzyskać hipotekę na wszystkich nieruchomościach dłużnika.

Inwestor – uczestnik procesu budowlanego. Dysponuje środkami finansowymi na prowadzenie budowy oraz koordynuje wszelkie prace składające się na proces inwestycyjny.

Jednostka samorządu terytorialnego – należy przez to rozumieć gminę, powiat lub województwo

Kara umowna – w umowie można zastrzec, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi przez zapłatę określonej sumy. Podstawą wypłacenia kary umownej jest postanowienie zawarte w umowie.

Kawalerka – potoczne określenie najmniejszej odmiany lokalu mieszkalnego, składającego się z 1 pokoju.

Kaucja – zawarcie umowy najmu może być uzależnione od wpłacenia przez najemcę kaucji zabezpieczającej pokrycie należności z tytułu najmu lokalu, przysługujących wynajmującemu w dniu opróżnienia lokalu. Kaucja nie może przekraczać 12-krotności miesięcznego czynszu za dany lokal, obliczonego wg stawki czynszu obowiązującej w dniu zawarcia umowy najmu. Kaucja podlega zwrotowi w ciągu miesiąca od dnia opróżnienia lokalu lub nabycia jego własności przez najemcę.

Kondygnacja – w budownictwie pozioma część budynku wydzielona na podstawie położenia wysokościowego. W zależności od położenia kondygnacji można mówić o parterze, stanowiącym poziom, na którym znajduje się główne wejście, piętrach, czyli poziomach położonych powyżej parteru oraz piwnicy, której powierzchnia podłogi leży niżej, niż powierzchnia otaczającego budynek terenu.

Kontrahent – osoba fizyczna, prawna, jednostka organizacyjna nie posiadająca osobowości prawnej zawierająca z oferentem umowę sprzedaży, najmu.

Kredyt hipoteczny – kredyt bankowy, którego zabezpieczeniem jest hipoteka. Udzielany najczęściej na budowę lub zakup nieruchomości. Kredyt hipoteczny jest kredytem długoterminowym zabezpieczonym hipoteką na nieruchomości.

Księga wieczysta – uregulowana w ustawie o księgach wieczystych i hipotece z dnia 25 października 1991 r. Prowadzi się w celu ustalenia stanu prawnego nieruchomości. Wpis do kw ma moc prawną od chwili złożenia wniosku o dokonanie wpisu. Księga składa się z 4 działów: pierwszy dotyczy oznaczenia nieruchomości oraz wpisy praw związanych z jej własnością; drugi obejmuje wpisy dotyczące własności i użytkowania wieczystego; trzeci – przeznaczony jest na wpisy dotyczące ograniczonych praw rzeczowych, na wpisy ograniczeń w rozporządzaniu nieruchomością lub użytkowaniem wieczystym oraz na wpisy innych praw i roszczeń , z wyjątkiem roszczeń dotyczących hipotek; czwarty na wpisy dotyczące hipotek. Księgi są jawne, każdy ma prawo przeglądać księgi.

Lasy – są to grunty leśne sklasyfikowane w ewidencji gruntów i budynków jako lasy.

Loggia – to wnęka w zewnętrznej płaszczyźnie budynku, otwarta na zewnątrz, oddzielona drzwiami i oknem od pomieszczeń wewnętrznych. Loggia może być jedno lub wielokondygnacyjna, otwarta lub zamknięta (przeszklona). We współczesnych budynkach, zazwyczaj tylko jednokondygnacyjna, spełnia funkcję balkonu.

Lokal mieszkalny – jest to wydzielona trwałymi ścianami w obrębie budynku izba lub zespół izb przeznaczonych na stały pobyt ludzi, które wraz z pomieszczeniami pomocniczymi służą zaspokajaniu ich potrzeb mieszkaniowych.

Lokal użytkowy – patrz lokal mieszkalny.

Lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego – jest prawem do używania lokalu mieszkalnego na podstawie zawartej ze spółdzielnią umowy w formie pisemnej. Członek zobowiązuje się wnieść wkład mieszkaniowy oraz uiszczać opłaty określone w ustawie i w statucie spółdzielni. Prawo niezbywalne, nieprzechodzące na spadkobierców i niepodlegającym egzekucji. Właścicielem niniejszego lokalu jest spółdzielnia mieszkaniowa. Niniejsze prawo może należeć tylko do jednej osoby lub do małżonków.

Łąki – grunty pokryte zwartą wieloletnią roślinnością, złożoną z licznych gatunków traw, roślin motylkowych i ziół.

Magazyn– jest to obiekt budowlany przystosowany do składowania i przemieszczania zapasów na wyodrębnionej przestrzeni, która może zajmować plac nieosłonięty (składowisko), plac półosłonięty (wiata), część budowli, całą budowlę lub kilka budowli magazynowych.

Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego – stanowi podstawę planowania przestrzennego w gminy. Jest aktem prawa miejscowego, uchwalany przez radę gminy w celu ustalenia przeznaczenia terenów, w tym dla inwestycji celu publicznego oraz określenia sposobów ich zagospodarowania i zabudowy.

Mienie – własność i inne prawa majątkowe.

Mieszkanie hipoteczne – używany powszechnie zwrot oznaczający, iż mamy do czynienia z lokalem stanowiącym odrębną nieruchomość zgodnie ze statusem nadanym przez ustawę o własności lokali.

Najem – przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz. Umowa najmu jest konsensualna, wzajemna i odpłatna.

Nieruchomość – część powierzchni ziemskiej stanowiąca odrębny przedmiot własności (nieruchomość gruntowa), jak również budynki trwale z gruntem związane (nieruchomości budynkowe) lub części tych takich budynków (nieruchomości lokalowe), o ile na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności.

Nieruchomość gruntowa – należy przez to rozumieć grunt wraz z częściami składowymi, z wyłączeniem budynków i lokali, jeżeli stanowią odrębny przedmiot własności.

Nieruchomość komercyjna – pojęcie obejmujące nieruchomości przeznaczone do prowadzenia działalności gospodarczej; mające charakter nie-mieszkalny. Typowe nieruchomości komercyjne to: biurowce, hale magazynowe, place składowe, place postojowe i manewrowe, lokale handlowe (tzw. lokale użytkowe), centra handlowe, magazyny handlowe, niektóre budynki użyteczności publicznej (gmachy lotnisk, kina, etc.). Nieruchomości komercyjne mogą być przedmiotem umowy najmu, generując przychody określone w umowie stają się produktem inwestycyjnym. Pojęcie nieruchomości komercyjnej nie jest zdefiniowane i wykorzystywane obecnie w prawodawstwie polskim; natomiast jest używane w praktyce działalności gospodarczej (np. przez deweloperów, pośredników w obrocie nieruchomościami, rzeczoznawców majątkowych, bankowość hipoteczną, fundusze inwestycyjne i in.).

Nieruchomość lokalowa – do danej kategorii należą lokale mieszkalne i użytkowe, w tym także garaże stanowiące część składową budynku, o ile są odrębną własnością. Nieruchomości lokalowe powstają wskutek ustanowienia odrębnej własności lokalu.

Nieruchomość rolna (grunty rolne) – są to nieruchomości, które są lub mogą być wykorzystywane do prowadzenia działalności wytwórczej w rolnictwie w zakresie produkcji roślinnej i zwierzęcej, ogrodniczej, sadowniczej i rybnej.

Notariusz – osoba powołana do dokonywania czynności, którym strony są obowiązane lub pragną nadać formę notarialną (czynności notarialne). Działa on jako osoba zaufania publicznego, korzystając z ochrony przysługującej funkcjonariuszom publicznym.

Obiekt małej architektury – należy przez to rozumieć niewielkie obiekty, a w szczególności:kultu religijnego (kapliczki, krzyże przydrożne, figury); posągi; wodotryski; użytkowe służące rekreacji codziennej i utrzymaniu porządku (jak piaskownice, huśtawki, drabinki, śmietniki).

Odsetki – jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za opóźnienie. Odsetki nalicza się od zobowiązań pieniężnych. Jeżeli wysokość odsetek nie została przez strony ustalona w umowie (odsetki umowne), należą się odsetki ustawowe, ale tylko wówczas gdy strony umówią się co do naliczania odsetek.

Odstępne – jeżeli zostało zastrzeżone, że jednej lub obu stronom wolno od umowy odstąpić za zapłatą oznaczonej sumy, oświadczenie o odstąpieniu jest skuteczne tylko wtedy, gdy zostało złożone jednocześnie z zapłatą odstępnego.

Ograniczone prawo rzeczowe – są to użytkowanie, służebność, zastaw, własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego, spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej oraz hipoteka.

Określenie wartości nieruchomości – należy przez to rozumieć określanie wartości nieruchomości jako przedmiotu prawa własności i innych praw do nieruchomości.

Operat – pisemne opracowanie dotyczące stanu nieruchomości ze wskazaniem podstaw prawnych i uwarunkowań prowadzenia racjonalnej gospodarki oraz optymalnego rozwiązywania różnorodnych, związanych z tym problemów. Operat powinien zawierać: wskazanie właścicieli i zarządców, dane dotyczące lokalizacji i zagospodarowania, podstawę prawną funkcjonowania, plany gospodarowania i uwarunkowania ich realizacji.

Opłata adiacencka – należy przez to rozumieć opłatę ustaloną w związku ze wzrostem wartości nieruchomości spowodowanym budową urządzeń infrastruktury technicznej z udziałem środków Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego albo scaleniem i podziałem nieruchomości, a także podziałem nieruchomości.

Organ Administracji Architektoniczno-Budowlanej – starosta, wojewoda, Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego.

Organ Nadzoru Budowlanego – powiatowy inspektor nadzoru budowlanego, wojewoda przy pomocy wojewódzkiego inspektora nadzoru budowlanego, Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego.

Osoba bliska – należy przez to rozumieć zstępnych, wstępnych, rodzeństwo, dzieci rodzeństwa, małżonka, osoby przysposabiające i przysposobione oraz osobę, która pozostaje ze zbywcą faktycznie we wspólnym pożyciu.

Pastwiska – grunty pokryte podobną jak na łąkach roślinnością, z reguły wypasane
grunty rolne zabudowane – zalicza się do nich grunty zajęte pod budynki mieszkalne oraz inne budynki i urządzenia budowlane służące produkcji rolniczej.

Plan miejscowy – należy przez to rozumieć miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, o którym mowa w przepisach o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

Podatek – publicznoprawne, nieodpłatne, przymusowe, bezzwrotne i pieniężne świadczenie na rzecz Skarbu Państwa, województwa, powiatu lub gminy, wynikającym z ustawy podatkowej.

Podatek dochodowy od osób fizycznych – uregulowany ustawą z dnia 26 lipca 1991 r. O podatku dochodowym od osób fizycznych. Zobowiązanym do zapłacenia podatku jest osoba fizyczna, jeśli spełnia spełnia przesłanki określone w ustawie, z których podstawową jest osiągnięcie dochodu.

Podatek dochodowy od osób prawnych – uregulowany ustawą z dnia 15 lutego 1992 r. O podatku dochodowym od osób prawnych. Przedmiotem opodatkowania jest dochód osiągnięty przez podatnika.

Podatek od czynności cywilno – prawnych – uregulowany ustawą z dnia 9 września 2000 r. O podatku od czynności cywilno-prawnych. Podlegają mu następujące czynności cywilnoprawne:umowa sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych; umowa pożyczki; umowa darowizny(w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy; umowa dożywocia; ustanowienia odpłatnej renty; umowa o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności(w części dotyczącej spłat lub dopłat); umowy majątkowe małżeńskie; ustanowienie hipoteki; ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego; ustanowienie odpłatnej służebności; umowa depozytu nieprawidłowego; umowy spółki(akty założycielskie); Przedmiotem podatku są także zmiany umów jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania oraz orzeczenia sądów i ugody jeżeli wywołują one takie same skutki prawne jak czynności cywilnoprawne objęte podatkiem.

Podatek od spadków i darowizn – uregulowany w ust. z dnia 28 lipca 1983 r. O podatku od spadków i darowizn, podlega mu nabycie rzeczy i praw majątkowych na podstawie spadkobrania, darowizny, zasiedzenia, nieodpłatnego zaniesienia współwłasności, zachowku

Podatek od towarów i usług – uregulowany ustawą z dnia 11 marca 2004 r. O podatku od towarów i usług.

Poddasze (strych) – przestrzeń nad najwyższym stropem lub sklepieniem, pod pokryciem dachowym, jako najwyższa kondygnacja budynku. Pełni funkcję użytkową, np. przeznaczana jest na mieszkania. Występuje w dachach o tradycyjnej konstrukcji

Podnajem – polega na tym, że jeżeli wynajmujący zgodzi się, najemca może rzecz najętą oddać w całości lub części osobie trzeciej do bezpłatnego używania albo w podnajem. Umowa najmu powinna zawierać postanowienia dotyczące podnajmu.

Polecenie – obowiązek oznaczonego działania lub zaniechania, nie czyniąc nikogo wierzycielem.

Posiadanie – faktyczne władztwo nad rzeczą, wykonywane niezależnie od tytułu prawnego.

Posiadacz samoistny – posiadacz rzeczy, który nią faktycznie włada jak właściciel.

Posiadacz zależny – posiadacz rzeczy, który nią faktycznie włada jak użytkownik, zastawnik, najemca, dzierżawca lub mający inne prawo, z którym łączy się określone władztwo nad cudzą rzeczą.

Pośrednictwo w obrocie nieruchomościami – polega na zawodowym wykonywaniu czynności zmierzających do zawarcia przez inne osoby umów: nabycia lub zbycia praw do nieruchomości; nabycia lub zbycia własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego; spółdzielczego prawa do lokalu użytkowego lub prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej; najmu lub dzierżawy nieruchomości; innych niż określone powyżej mających za przedmiot prawa do nieruchomości lub ich części.

Pośrednik w obrocie nieruchomościami – jest to osoba fizyczna posiadająca licencję zawodową nadaną w trybie przepisów rozdziału 4 ustawy o gospodarce nieruchomościami z dnia 21 sierpnia 1997 r.

Pozwolenie na budowę – decyzja administracyjna zezwalająca na rozpoczęcie budowy i prowadzenie budowy lub wykonywanie robót budowlanych innych niż budowa obiektu budowlanego. Decyzja wydawana jest przez starostę.

Prawo do dysponowania nieruchomością na cele budowlane – tytuł prawny wynikający z prawa własności, użytkowania wieczystego, zarządu, ograniczonego prawa rzeczowego albo stosunku zobowiązaniowego, przewidującego uprawnienia do wykonywania robót budowlanych.

Prawo pierwokupu – zastrzeżenie pierwszeństwa zakupu oznaczonej rzeczy, z którego można skorzystać wyłącznie wtedy, gdy właściciel decyduje się sprzedać rzecz osobie trzeciej. Przy dokonaniu takiego zastrzeżenia rzecz może być sprzedana, tylko pod warunkiem że uprawnionym do pierwokupu nie skorzysta ze swojego prawa.

Prokura – to szczególny rodzaj pełnomocnictwa, którego udzielić może każdy przedsiębiorca podlegający wpisowi do rejestru przedsiębiorców. Prokura upoważnia do dokonywania wszelkich czynności (sądowych i pozasądowych) związanych z prowadzeniem przedsiębiorstwa zarobkowego. Z czynności tych wyłączone jest zbywanie i obciążanie przedsiębiorstwa i nieruchomości, do których konieczne jest pełnomocnictwo szczególne. Jeśli prokura jest łączna, dla ważności czynności prawnej konieczne jest współdziałanie wszystkich prokurentów. Prokurent nie może przenieść prokury na inną osobę.

Prowizja – to wynagrodzenie za pośrednictwo w zawieraniu umów na rzecz dającego polecenie lub zawieranie ich w jego imieniu; ustalane w procentach od wartości transakcji.

Przebudowa – wykonywanie robót budowlanych, w wyniku których następuje zmiana parametrów użytkowych lub technicznych istniejącego obiektu budowlanego, z wyjątkiem charakterystycznych parametrów, jak: kubatura, powierzchnia zabudowy, wysokość, długość, szerokość lub liczba kondygnacji.

Remont – wykonywanie w istniejącym obiekcie budowlanym robót budowlanych polegających na odtworzeniu stanu pierwotnego, a nie stanowiących bieżącej konserwacji; przy czym dopuszcza się stosowanie wyrobów budowlanych innych niż użyto w stanie pierwotnym.

Rękojmia wiary publicznej ksiąg wieczystych – treść ksiąg wieczystych rozstrzyga się na korzyść tego, kto nabył własność lub inne prawo rzeczowe przez czynność prawną od osoby uprawnionej wg treści księgi – niezależnie od tego, czy osoba ta faktycznie była w danej chwili uprawniona do zbycia nieruchomości, chyba że nabywca działał w złej wierze.

Roboty budowlane – budowa, a także prace polegające na przebudowie, montażu, remoncie lub rozbiórce obiektu budowlanego.

Ruchomość – są to rzeczy, które nie są nieruchomościami.

Rzeczoznawca majątkowy – jest to osoba fizyczna posiadająca uprawnienia zawodowe w zakresie szacowania nieruchomości. Dokonuje określania wartości nieruchomości, a także maszyn i urządzeń trwale związanych z nieruchomością.

Rzeczy – są to wyłącznie przedmioty materialne.

Sady – grunty o pow. co najmniej 0,1000 ha zasadzone drzewami i krzewami owocowymi o zwartym zasadzeniu (minimum 600 drzew lub 2000 krzewów na 1ha), szkółki drzew i krzewów owocowych oraz winnice.

Służebność drogi koniecznej – ma miejsce wówczas, gdy nieruchomość nie ma odpowiedniego dostępu do drogi publicznej lub do należących do tej nieruchomości budynków gospodarskich. Właściciel może wówczas żądać od właścicieli gruntów sąsiednich ustanowienia za wynagrodzeniem potrzebnej służebności drogowej.

Służebność gruntowa – nieruchomość można obciążyć na rzecz właściciela innej nieruchomości (nieruchomości władnącej) prawem, którego treść polega bądź na tym, że właściciel nieruchomości władnącej może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, bądź na tym, że właściciel nieruchomości obciążonej zostaje ograniczony w możności dokonywania w stosunku do niej określonych działań, bądź też na tym, że właścicielowi nieruchomości obciążonej nie wolno wykonywać określonych uprawnień, które mu względem nieruchomości władnącej przysługują na podstawie przepisów o treści i wykonywaniu własności.

Służebność osobista – nieruchomość można obciążyć na rzecz oznaczonej osoby fizycznej prawem, którego treść odpowiada treści służebności gruntowej.

Spadek – ogół praw i obowiązków zmarłego, które przechodzą z chwilą jego śmierci na spadkodawcę.

Spółdzielnia – dobrowolne zrzeszenie nieograniczonej liczby osób, o zmiennym składzie osobowym i zmiennym funduszu udziałowym, które w interesie swoich członków prowadzi wspólną działalność gospodarczą. Spółdzielnia nabywa osobowość prawną z chwilą wpisania jej do Krajowego Rejestru Sądowego.

Spółdzielnia mieszkaniowa – jej celem jest zaspokajanie potrzeb mieszkaniowych i innych potrzeb członków oraz ich rodzin, przez dostarczanie członkom samodzielnych lokali mieszkalnych lub domów jednorodzinnych, a także lokali o innym przeznaczeniu.

Sprzedaż – przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę. Sprzedaż jest umową konsensualną, odpłatną i wzajemną.

Stan nieruchomości – należy przez to rozumieć stan zagospodarowania, stan prawny, stan techniczno-użytkowy, a także stan otoczenia nieruchomości, w tym wielkość, charakter i stopień zurbanizowania miejscowości, w której nieruchomość jest położona.

Szacowanie nieruchomości – należy przez to rozumieć czynności związane z określaniem wartości nieruchomości.

Taksa notarialna – maksymalne stawki wynagrodzenia za czynności notarialne dokonywane przez notariuszy prowadzących kancelarie notarialne, określone w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 czerwca 2004r. W sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej.

Teren budowy – przestrzeń, w której prowadzone są roboty budowlane wraz z przestrzenią zajmowaną przez urządzenia zaplecza budowy.

Trwały zarząd – jest formą prawną władania nieruchomością przez jednostkę organizacyjną.

Wartość nieruchomości – wartość rynkowa nieruchomości.

Warunek – zdarzenie przyszłe i niepewne, od którego zależy powstanie lub ustanie stosunku prawnego

Witryna – okno wystawowe w sklepie, oszklona i najczęściej oświetlona gablota lub szafa w muzeum. Witryna służy do eksponowania towarów, przedmiotów, dzieł sztuki.

Własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu – jest prawem do używania lokalu na podstawie zawartej ze spółdzielnią umowy w formie pisemnej. Członek zobowiązuje się wnieść wkład budowlany oraz uiszczać opłaty określone w ustawie i w statucie spółdzielni. Prawo zbywalne, dziedziczne i podlegające egzekucji. Niniejsze prawo może należeć do kilku osób, z tym że członkiem spółdzielni może być tylko jedna z nich, chyba że przysługuje ono wspólnie małżonkom.

Własność – jest to forma prawna korzystania z rzeczy. Właściciel może z wyłączeniem innych osób korzystać z rzeczy zgodnie z społeczno-gospodarczym przeznaczeniem swego prawa oraz rozporządzać rzeczą. Właściciel może wykonywać swoje prawa w granicach wyznaczonych przez ustawy i zasady współżycia społecznego.

Wspólnota gruntowa – szczególny rodzaj współwłasności, ale mającej inny charakter. Do wspólnoty gruntowej należą nieruchomości objęte decyzją administracyjną ustalającą taką przynależność. Wspólnotę gruntową tworzą osoby fizyczne i osoby prawne.

Współwłasność – własność tej samej rzeczy przysługuje niepodzielnie kilku osobom.

Wycena nieruchomości – należy przez to rozumieć postępowanie, w wyniku którego dokonuje się określenia wartości nieruchomości.

Wywłaszczenie – jest czynnością prawną o charakterze publicznoprawnym (decyzja). Polega na pozbawieniu albo ograniczeniu prawa własności, prawa użytkowania wieczystego lub innego prawa rzeczowego na nieruchomości. Wywłaszczenia dokonuje starosta, jeżeli cele publiczne nie mogą być zrealizowane w inny sposób niż przez pozbawienie albo ograniczenie praw do nieruchomości, a prawa te nie mogą być nabyte w drodze umowy.

Umowa na wyłączność zawierana w obrocie nieruchomościami – umowa, na podstawie której pośrednik jest uprawniony do pobrania wynagrodzenia od klienta bez względu na to, w jaki sposób doszło do skojarzenia klienta z kontrahentem.

Umowa o roboty budowlane – przez umowę o roboty budowlane wykonawca zobowiązuje się do oddania przewidzianego w umowie obiektu, wykonanego zgodnie z projektem i z zasadami wiedzy technicznej, a inwestor zobowiązuje się do dokonania wymaganych przez właściwe przepisy czynności związanych z przygotowaniem robót, w szczególności do przekazania terenu budowy i dostarczeni8a projektu oraz do odebrania obiektu i zapłaty umówionego wynagrodzenia.

Umowa otwarta zawierana w obrocie nieruchomościami – umowa, na podstawie której pośrednik jest uprawniony do pobrania wynagrodzenia od klienta jedynie wówczas jeżeli pośrednik skojarzył klienta z kontrahentem.

Umowa pośrednictwa – przez umowę pośrednictwa, pośrednik zobowiązuje się do dokonywania dla zamawiającego czynności zmierzających do zawarcia umów (patrz:pośrednictwo w obrocie nieruch.), a zamawiający zobowiązuje się do zapłaty pośrednikowi lub przedsiębiorcy wynagrodzenia. Umowa powinna być zawarta w formie pisemnej pod rygorem nieważności, na czas oznaczony bądź nieoznaczony. W umowie wskazuje się pośrednika w obrocie nieruchomościami odpowiedzialnego zawodowo za jej wykonanie oraz numer jego licencji zawodowej. W umowie zamieszcza się oświadczenie o posiadanym ubezpieczeniu odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone w związku z wykonywaniem czynności pośrednictwa w obrocie nieruchomościami.

Umowa przedwstępna – umowa przez którą jedna ze stron lub obie zobowiązują się do zawarcia oznaczonej umowy, powinna określać istotne postanowienia umowy przyrzeczonej.

Uzbrojenie terenu – wybudowanie pod ziemią, na ziemi albo nad ziemią przewodów lub urządzeń wodociągowych, kanalizacyjnych, ciepłowniczych, elektrycznych, gazowych i telekomunikacyjnych.

Użytkowanie – polega na obciążeniu rzeczy prawem do jej używania i do pobierania jej pożytków. Jest to prawo niezbywalne.

Użytkowanie wieczyste – są to grunty stanowiące własność Skarbu Państwa, a położone w granicach administracyjnych miast lub osiedli, oraz grunty Skarbu Państwa położone poza tymi granicami, lecz włączone do planu zagospodarowania przestrzennego miasta lub osiedla i przekazane do realizacji zadań jego gospodarki, a także grunty stanowiące własność gmin i ich związków, które mogą być oddawane w użytkowanie wieczyste osobom fizycznym i osobom prawnym. Użytkowanie wieczyste ustala się na okres 99 lat, lub krótszy, nie mniej jednak niż lat 40. Formą nabycia użytkowania wieczystego jest akt notarialny.

Zachowek – zstępnym, małżonkowi oraz rodzicom spadkodawcy, którzy byliby powołani do spadku z ustawy, należą się, jeżeli uprawniony jest trwale niezdolny do pracy albo jeżeli zstępny uprawniony jest małoletni – 2/3 wartości udziału spadkowego, który by mu przypadał przy dziedziczeniu ustawowym, w innych zaś wypadkach – połowa wartości tego udziału.

Zadatek – suma pieniężna lub rzecz wręczana zwykle kontrahentowi przy zawarciu umowy przedwstępnej. W braku odmiennego zastrzeżenia umownego albo zwyczaju zadatek dany przy zawarciu umowy ma to znaczenie, że w razie niewykonania umowy przez jedną ze stron druga strona może bez wyznaczenia terminu dodatkowego od umowy odstąpić i otrzymany zadatek zachować, a jeżeli sama go dała, może żądać sumy dwukrotnie wyższej. W razie wykonania umowy zadatek ulega zaliczeniu na poczet świadczenia strony, który go dała, jeżeli zaliczenie nie jest możliwe, zadatek ulega zwrotowi.

Zaliczka – suma pieniężna lub rzecz wręczana zwykle kontrahentowi przy zawarciu umowy przedwstępnej na poczet ceny. Zaliczka nie korzysta z ochrony prawa cywilnego właściwej dla zadatku, w przypadku gdy umowa przyrzeczona nie dojdzie do skutku.

Zamiana – jest umową wzajemną, na podstawie której każda ze stron zobowiązuje się przenieść na drugą stronę własność rzeczy w zamian za zobowiązanie się do przeniesienia własności innej rzeczy.

Zapis – istota zapisu polega na tym, że spadkodawca może przez rozrządzenie testamentowe zobowiązać spadkobiercę ustawowego lub testamentowego do spełnienia określonego świadczenia majątkowego na rzecz oznaczonej osoby.

Zarządca nieruchomości – jest to osoba fizyczna posiadająca licencję zawodową. Zarządzanie nieruchomością polega na podejmowaniu decyzji i dokonywaniu czynności mających na celu zapewnienie właściwej gospodarki ekonomiczno-finansowej nieruchomości oraz zapewnienie bezpieczeństwa użytkowania i właściwej eksploatacji nieruchomości w tym bieżącego administrowania nieruchomością, jak również czynności zmierzających do utrzymania nieruchomości w stanie niepogorszonym zgodnie z jej przeznaczeniem oraz do uzasadnionego inwestowania w tę nieruchomość. Zarządca nieruchomości może wykonywać opracowania i ekspertyzy oraz doradztwo w zakresie zarządzania nieruchomościami.

Zasiedzenie – jest nabyciem prawa własności bezumownym, wyłącznie wskutek upływu czasu i sprowadza się do długotrwałego wykonywania tego prawa własności przez osobę nieuprawnioną. Posiadacz nieruchomości niebędący jej właścicielem nabywa własność, jeżeli posiada nieruchomość nieprzerwanie od lat 20 jako posiadacz samoistny, chyba że uzyskał posiadanie w złej wierze, wówczas nabywa własność po upływie lat 30.

Zasób nieruchomości – należy przez to rozumieć nieruchomości, które stanowią przedmiot własności Skarbu Państwa, gminy, powiatu lub województwa i nie zostały oddane w użytkowanie wieczyste, oraz nieruchomości będące przedmiotem użytkowania wieczystego Skarbu Państwa, gminy, powiatu lub województwa.

Zastaw – w celu zabezpieczenia oznaczonej wierzytelności można rzecz ruchomą obciążyć prawem, na mocy którego wierzyciel będzie mógł dochodzić zaspokojenia z rzeczy bez względu na to, czyją stała się własnością i z pierwszeństwem przed wierzycielami osobistymi właściciela rzeczy, wyjąwszy tych, którym z mocy ustawy przysługuje pierwszeństwo szczególne.

Zbywanie albo nabywanie nieruchomości – należy przez to rozumieć dokonywanie czynności prawnych, na podstawie których następuje przeniesienie własności nieruchomości lub przeniesienie prawa użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej albo oddanie jej w użytkowanie wieczyste.

Zdolność do czynności prawnych – jest to możliwość bycia stroną umów, zaciągania zobowiązań. Osoby ubezwłasnowolnione całkowicie i osoby do 13 roku życia nie mają zdolności do czynności prawnych. Pełną zdolność do czynności prawnych nabywa się z chwilą uzyskania pełnoletności.

Zdolność do czynności prawnych ograniczona – mają osoby ubezwłasnowolnione częściowo i osoby między 13 a 18 rokiem życia. Z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych dla ważności czynności prawnej, przez którą osoba ograniczona w zdolności do czynności prawnych zaciąga zobowiązanie lub rozporządza swoim prawem, potrzebna jest zgoda jej przedstawiciela ustawowego.

Masz pytania?
Skontaktuj się